Majku u Iranu, čiji je sin navodno ubijen nakon što su ga snage sigurnosti više puta upucale iz neposredne blizine, iranski je sud osudio na 13 godina zatvora nakon što je na društvenim mrežama tražila pravdu za svoje dijete.

Mahsa Yazdani, čiji je 20-godišnji sin Mohammad Javad Zahedi ubijen na protestima protiv režima u septembru 2022., osuđena je za bogohuljenje, podstrekivanje, vrijeđanje vrhovnog vođe i širenje antirežimske propagande, navele su grupe za  ljudska prava i članovi porodice. Kažu da će u zatvoru biti prvih pet godina bez šanse za uslovnu slobodu.

Video snimci i fotografije tijela njenog sina izrešetanog sačmaricom postale su viralne na društvenim mrežama tokom masovnih protesta izazvanih smrću Mahse Amini, mlade Kurdkinje koju je uhapsila iranska “moralna policija” jer nije pravilno nosila hidžab.

Prema navodima njegove porodice, Zahedi je upucan nekoliko puta iz neposredne blizine u leđa i glavu. Izvještaj vještaka potvrdio je da je imao nekoliko prostrijelnih rana. Nakon što joj je sin ubijen, Yazdani je javno osudila napade režima na demonstrante i pozvala na pravdu za njenog sina i druge ubijene tokom  demonstracija. Njeno suđenje i izricanje presude uslijedili su vrlo brzo nakon što je uhapšena u svojoj kući 22. augusta.

Nekoliko sati nakon što je vijest o kazni objavljena, Yazdanijina kćerka, Mitra Zahedi, podijelila je objavu na Instagramu koja je glasila: „Šta će biti sa mojim trogodišnjim bratom? Ko je odgovoran za svu ovu okrutnost?”

Reagujući na osudu i dugu zatvorsku kaznu, Centar za ljudska prava u Iranu kaže: “Oštro osuđujemo sramotnu kaznu Mahsi Yazdani, ožalošćenoj majci koja traži pravdu za svog sina. Stotinama majki u Iranu nije dozvoljeno da traže pravdu za svoje voljene koji su ubijeni, dok su i same proganjane jer su jednostavno odlučile da progovore.”

Izricanje presude uslijedilo je nakon što su iranske vlasti aktivnije počeli progone porodica žrtava ubijenih tokom protesta. Yazdanijina presuda je “još jedan jasan znak da vlasti vrše nemilosrdan pritisak na porodice žrtava”, rekla je Skylar Thompson, iz grupe za ljudska prava Aktivisti za ljudska prava u Iranu.

U maju 2023., otac i sestra Abolfazla Adinezadeha, 17-godišnjaka kojeg su ubile snage sigurnosti, optuženi su za “antivladinu propagandu”, navodi njihov advokat. Od tada je, kako je izvor za Guardian rekao, porodica izložena stalnim racijama i prijetnjama agenata režima.

Aktivisti za ljudska prava također su izrazili zabrinutost za Mashallaha Karamija, oca Mohammada Mehdija Karamija, 22-godišnjeg šampiona u karateu koji je pogubljen u januaru nakon što je uhapšen na uličnom protestu i optužen za ubistvo službenika obezbjeđenja. Njegov otac, koji je prije pogubljenja javno molio za milost za svog sina i pozivao na pravdu za njega i druge mlade demonstrante na društvenim mrežama, navodno je uhapšen u augustu i vjeruje se da će ostati u pritvoru.

Guardian je razgovarao s nekoliko porodica demonstranata ubijenih ili uhapšenih u protestima protiv hidžaba 2022. godine, koji su rekli da se plaše daljnjih hapšenja i osuda jer režim pokušava ušutkati porodice.

Govoreći pod uvjetom anonimnosti, bliski rođak Kumara Daroftadeha, 16-godišnjaka koje su ubile snage sigurnosti u oktobru 2022., je rekao: “Majke progone jer traže pravdu za svoje sinove koje je ubio režim. Mi smo narod koji je svojom krvlju platio slobodu.

“Nastavićemo da se borimo za naše izgubljene najmilije jer se krv ne može isprati prijetnjama. Odajem počast hrabrim majkama poput Mahse Yazdani, koje održavaju borbu živom.”

Grupe za ljudska prava u Iranu vjeruju da je više od 380 demonstranata ubijeno, a njih više od 16.000 uhapšeno tokom protesta u mjesecima nakon Aminijine smrti. Vlasti osporavaju ove cifre.

(TIP/Izvor: federalna.ba/The Guardian/Foto: Arhiva)