Od jula ove godine 22 od 27 zemalja EU isplatilo je minimalnu platu, dok u pet zemalja; Danskoj, Italiji, Austriji, Finskoj i Švedskoj uopće ne postji nacionalna minimalna plata. Minimalac znatno varira, ako ste radnik u Bugarskoj, isplatit će vam se 551 euro mjesečne minimalne plate, a u Luksemburgu čak 2.704 eura.

Prema podacima Eurostata, nijedna zemlja EFTA (Evropska asocijacija za slobodnu trgovinu) – Norveška, Švicarska, Island i Lihtenštajn, nema nacionalnu minimalnu platu.

Kakav je standard kojih regija – sjevera, juga, istoka i zapada Evrope, najbolje pokazuje raspon njihovih minimalnih ličnih dohodaka. U društvo zemalja u kojima minimalac prelazi 1.500 eura mjesečno ulaze Luksemburg, Irska, Holandija, Njemačka, Belgija i Francuska. Njihove nacionalne minimalne plate kreću se od 1.802 eura u Francuskoj do 2.704 eura u Luksemburgu.

Razlike od regije do regije

Rasponu od 1.000 do 1.500 € mjesečno pripadaju Španija, Slovenija, Poljska, Litvanija, Grčka, Portugal i Kipar. Njihove nacionalne minimalne plate su između 1.000 eura na Kipru i 1.381 eura u Španiji.

Što se skala kreće južnije i istočnije, to i standard opada, te u razred ispod 1.000 eura mjesečno ulaze Hrvatska, Malta, Estonija, Češka, Slovačka, Rumunija, Letonija, Mađarska i Bugarska. Njihove nacionalne minimalne plate kreću se od 551 euro u Bugarskoj do 970 eura u Hrvatskoj.

Po prosječnoj godišnjoj stopi rasta u posljednjih deset godina najviše pomaka je ostvarila Rumunija (+13,0%), zatim Litvanija (+12,3%), Bugarska (+11,0%) i Poljska (+10,2%). Najniže prosječne godišnje stope rasta među zemljama EU registrovane su u Francuskoj (+2,1%) i Malti (+2,9%).

Ljetna plata

U 2022. godini, udio zaposlenih koji su primali manje od 105% nacionalne minimalne plate bio je viši od 10% u sedam zemalja EU sa minimalnom platom: Bugarska (13,0%), Francuska (12,7%), Slovenija (12,6%), Rumunija (10,5%), Grčka (10,2%), Poljska (10,1%) i Mađarska (10,0%). Najniži udio zaposlenih sa zaradom manjom od 105% minimalne plate ima Portugal (3,1%) i Češka (2,6%).

Što se BiH tiče, ona je i u ovim segmentu specifična, te ima četiri minimalca – jedan formiran na nivou entiteta Federacija BiH (1.000 KM neto), dok su u drugom bh. entitetu RS minimalna plata obračunava ovisno o stručnoj spremi i kreće se od 900 do 1.300 KM.

No, postoje i one zemlje u kojima se isplaćuje 14 minimalaca. Dvije dodatne plate u Portugalu gdje se jedna obično isplaćuje u junu (ljetnja plata ili „subsídio de férias“) i jedna u decembru (božićnica ili „subsídio de Natal“), tradicionalni su način da se zaposlenima pomogne da pokriju dodatne troškove tokom ljeta (odmor) i praznika (Božić). U mnogim zemljama južne Evrope, poput Portugala, Španije i Grčke, ovo je uobičajena praksa.

(TIP/Izvor: Forbes BiH/Autorica: Amela Keserović Polić/Foto: Ilustracija/Fena)