France Prešeren središnja je ličnost slovenske nacionalne povijesti 19. stoljeća. Radi se o najvažnijem slovenskom pjesniku koji je u 19. stoljeću djelovao kao pjesnik, književnik te kulturnjak. Njegove su pjesme brzo postale dio nacionalnog identiteta te započele proces slovenskog nacionalnog buđenja.

Prešeren je rođen 3. prosinca 1800. godine u Kranju, u vrijeme kada su Slovenci bili pod vlašću Habsburške Monarhije. Taj period obilježavala je politička i kulturna podčinjenost, no Prešeren je svojim radom postavio temelje za kasniji razvoj slovenske književnosti. Svojim pjesmama nije samo oblikovao jezik i stil književnosti nego je postavio i temelje za slovenski nacionalizam.

Formiranje moderne slovenske književnosti

Dok je slovenska književnost bila pod velikim utjecajem njemačke i latinske književnosti, Prešeren je krenuo u stvaranje književnosti koja će biti prepoznatljiva kao nacionalna. Bio je pionir u korištenju slovenskog jezika u književnosti, podižući ga na visok umjetnički nivo. Na njegovu je poeziju snažno utjecao romantizam, a svojim stilom, motivima i temama Prešeren je izgradio temelj moderne slovenske književnosti.

Njegovo najpoznatije djelo, pjesma Zdravljica, koja je danas slovenska himna, ističe se ne samo književnim vrijednostima nego i političkim i društvenim značenjem. U toj pjesmi slavi slobodu, jedinstvo i bratstvo svih naroda, a posebno slovenski narod i njegovu borbu za samostalnost. Time je Prešeren postao simbol nade i otpora za mnoge Slovence koji su živjeli pod tuđinskom vlašću.

Prešeren kao začetnik slovenskog nacionalizma

Za vrijeme Prešerenova života Slovenci nisu imali vlastitu državu, a njihov je jezik bio potisnut i smatran sekundarnim u odnosu na jezike velikih europskih sila. No, pjesnikov rad bio je od velike važnosti u procesu koji je kasnije doveo do stvaranja moderne slovenske države. Prešeren je svojim pjesmama i djelima ujedinio narod u borbi za očuvanje vlastite kulture, jezika i identiteta.

Nasljeđe i značaj

Prešerenova smrt 1849. godine nije označila kraj njegovog utjecaja na slovensku književnost, nego je još više učvrstila njegovu poziciju kao najvažnijeg slovenskog pisca. Danas, više od 150 godina nakon njegove smrti, Prešeren je ne samo jedan od najvećih književnika nego i ključni simbol slovenske kulturne i političke povijesti.

Svake godine 8. veljače, na dan njegove smrti, Slovenci obilježavaju Prešerenov dan, koji je također i slovenski dan kulture. Tim je činom narod odao počast svom najvažnijem književniku, ali i potvrđuje njegovu važnost u formiranju i očuvanju slovenskog identiteta, piše index.hr.

(TIP/Foto: Wikipedia)