Uvodničar na sesiji Kruga 99 o temi “Strukturalne slabosti dejtonskog sistema i njihova cijena: Demografski i ekonomski uvid” profesor Ekonomskog fakulteta UNTZ i zastupnik u Predstavničkom domu Parlamenta FBiH Admir Čavalić izjavio je da je Bosna i Hercegovina od 1991. do 2023. doživjela opštu depopulaciju izgubivši više od milion stanovnika, što predstavlja više od 25 posto ukupne populacije iz 1991.

Istakao je da je taj pad rezultat kombinacije faktora: rata i etničkog čišćenja tokom 1990-ih, negativnog prirodnog priraštaja, masovne migracije (posebno mladih i radno sposobnih) te socioekonomskih problema koji traju i danas.

Pritom je podsjetio da je prosječna starost populacije oko 43 godine sa tendencijom rasta, što nas čini demografski starom nacijom sa udjelom osoba starijih od 65 godina preko 20 posto (udio penzionera je preko 21 posto u entitetu FBiH i preko 25 posto u entitetu RS).

Čavalić je naveo da u ovom trenutku u Bosni i Hercegovini ima oko 740.000 penzionera sa tendencijom rasta i tek 853.000 zaposlenih sa kratkoročnom tendencijom pada, što dugoročno narušava sisteme međugeneracijske solidarnosti i prijeti opštim socioekonomskim slomom.

Smatra da za razliku od nekih drugih tranzicijskih zemalja, u Bosni i Hercegovini nedostaje tržišne dinamike, što se najbolje primjeti kroz izostanak stranog i domaćeg investiranja.

Čavalić smatra da Dejtonsko uređenje u sadašnjoj formi nije prilagođeno modernoj tržišnoj ekonomiji već da umjesto toga stvara složen, skup i nekoordiniran sistem vlasti koji sputava ekonomski rast, odvraća investicije i onemogućava provođenje reformi.

Neke od korisnih reformi po njemu podrazumijevaju: fiskalnu harmonizaciju, racionalizaciju javne uprave, veću koordinaciju na nivou države, jačanje jedinstvenog ekonomskog prostora i jedinstvenog tržišta rada, digitalizacija rješavanje pitanja državne imovine, itd.

(TIP/Izvor: Fena/Foto: Fena)