Vlada Tuzlanskog kantona je u utorak razmatrala i prihvatila Izvještaj o realizaciji novčanih podrški u poljoprivredi i ruralnom razvoju u 2023. godini. Kako i do sada, i tokom protekle godine poljoprivrednici su podršku ostvarivali sa federalnog i kantonalnog nivoa, s tim da je podrška raspoređena tako da ne dolazi do preklapanja podrški, a kako bi se proširio obuhvat poljoprivrednih proizvođača i spriječilo da podršku ostvaruju iste osobe sa oba nivoa vlasti.

Ukupan iznos ostvarene podrške u protekloj godini iznosi 38.323.762,55 KM. Od ovog iznosa, ukupan iznos odobrenih novčanih podrški iz Budžeta Federacije Bosne i Hercegovine u 2023. godini za klijente sa područja Tuzlanskog kantona iznosio je 25.980.449,67 KM. Ukupan iznos odobrenih novčanih podrški za biljnu i animalnu proizvodnju, odnosno novčanih podrški po modelu podrške proizvodnji iznosi 17.043.841,44 KM, odnosno procentualno 65,60% u ukupnoj novčanoj podršci iz Budžeta Federacije Bosne i Hercegovine u 2023. godini.

U oblasti biljne proizvodnje iz Budžeta Federacije Bosne i Hercegovine je u 2023. godini ostvarena novčana podrška u iznosu 2.623.757,30 KM, što iznosi 10,10 % od ukupno odobrene novčane podrške. Odobrena novčana podrška za animalnu proizvodnju iznosi 14.420.084,14 KM, odnosno 55,50 % od ukupno odobrene novčane podrške. Novčana podrška po modelu ruralnog razvoja iznosi 7.801.954,84KM, što čini 30,03 % od ukupno odobrene podrške. Novčana podrška po modelu ostalih vrsta podrške iznosi 1.134.653,39 KM, što čini 4,37 % od ukupno odobrene podrške. Kada se analizira iznos odobrene podrške po proizvodnjama, vidljivo je da je najveći iznos novčane podrške odobren za proizvodnju svježeg kravljeg mlijeka i iznosi 11.332.148,54 KM, odnosno 43,62 % od ukupno odobrene podrške.

Kada je u pitanju podrška sa nivoa Tuzlanskog kantona, ove godine realizirana je u iznosu od 12.343.312,88 KM. Poljoprivredni proizvođači sa područja grada Gradačac ostvarili najveći iznos novčanih podrški po modelu podrške proizvodnji u visini od 2.819.128,52 KM, a u strukturi, najveći iznosi novčane podrške na području Gradačca ostvareni su u proizvodnji krošnjastog voća, podršci za muzna krave u liniji otkupa mlijeka i proizvodnji kukuruza. Na drugom mjestu po visini ostvarene novčane podrške je Čelić sa iznosom od 2.312.702,55 KM. Od ovog iznosa najveći dio odnosi se na podršku za proizvodnju jagode u zaštićenom prostoru, novčanu podršku za muzna krave u liniji otkupa mlijeka i proizvodnju krošnjastog voća. Iz uporednih podataka vidljivo je da su se iznosi realiziranih novčanih podrški u 2023. godini kretali na nivou onih iz prethodne godine.

Aktualno stanje poljoprivredne proizvodnje na području Kantona opterećeno je brojnim, godinama nagomilavanim problemima i slabostima koji se najviše iskazuju kao: nedovoljna veličina zemljišnog posjeda, neriješen status poljoprivrednog proizvođača, klasična i tržištu neprilagođena proizvodna struktura, nesređeni i nerazjašnjeni imovinsko-pravni odnosi, niska produktivnost po jedinicama kapaciteta, itd. Čak 73,13 % poljoprivrednih gazdinstava na području Kantona raspolaže sa poljoprivrednim zemljištem veličine do 1 ha. Tako mali zemljišni kapaciteti, odnosno usitnjenost i dislociranost parcela su jedan su od glavnih razloga niske i neefikasne poljoprivredne proizvodnje na području Kantona, te najveći ograničavajući faktor povećanja njene konkurentnosti.

Većina poljoprivrednog zemljišta je u vlasništvu vrlo velikog broja malih poljoprivrednih gazdinstava, koja nisu u mogućnosti ostvarivati dohodak za primjeren životni standard, te osigurati potrebna sredstva za investiranje na gazdinstvu. Prosječna površina poljoprivrednog zemljišta kojim raspolažu poljoprivredna gazdinstava na području Kantona iznosi 0,99 ha, a u zemljama članicama Evropske unije iznosi 16,10 ha, navodi se u danas prihvaćenoj informaciji.

(TIP)