Toplotni talas nastavlja da se širi po dijelovima Evrope, sa mogućim rekordnim temperaturama u narednih nekoliko dana. Očekuje se da će temperature preći 40C u dijelovima Španije, Francuske, Grčke, Hrvatske i Turske.

U dijelovima Italije mogle bi dostići 48C, postajući “potencijalno najtoplije temperature ikada zabilježene u Evropi”, kaže Evropska svemirska agencija.

Crveno upozorenje je na snazi za 10 gradova, uključujući Firencu i Rim. Prošli mjesec je bio najtopliji juni do sada, prema podacima evropske službe za praćenje klime Copernicus.

Ekstremno vrijeme koje je rezultat zagrijavanja klime “nažalost postaje novo normalno”, upozorila je Svjetska meteorološka organizacija (WMO). Periodi intenzivnih vrućina javljaju se u prirodnim vremenskim obrascima, ali naučnici kažu da su globalno sve češći, intenzivniji i da zbog globalnog zagrijavanja traju duže.

Turisti u Evropi su pogođeni toplotnim talasom. U Atini, Grčki Crveni krst je rasporedio timove na Akropolj da se brinu o posjetiocima – rekavši da mnogi imaju mučnine i vrtoglavice zbog vrućine.

„Zato se lecima trudimo da ih obavijestimo gdje u Atina ima mjesta sa klimatizacijom gdje bi mogli da borave“, rekla je Marina Stamati, predstavnica organizacije. Ranije ove sedmice, muškarac u četrdesetim godinama preminuo je od vrućine nakon što je kolabirao u sjevernoj Italiji – dok je nekoliko posjetilaca u zemlji kolabiralo od toplotnog udara, uključujući Britanca ispred Koloseuma u Rimu.

Ljudima je savjetovano da piju najmanje dvije litre vode dnevno i da izbjegavaju kafu i alkohol, koji doprinose dehidraciji. Maria i Gloria, dvije australijske turistkinje na ulicama Rima, rekle su za BBC da su “zaista iznenađene” vrućinom i da se trude da ne izlaze usred dana.

Italijanski turisti Andrea Romano i Michele La Penna rekli su za BBC da njihov rodni grad Potenza, na Apeninskim planinama, ima “humanije temperature” od Rima. “Moramo da počnemo da radimo nešto po pitanju klimatskih promjena. Moramo da budemo odgovorniji. Šteta je već učinjena. Moramo nešto da uradimo po tom pitanju. Ali ne samo vlada… Sve počinje od ljudi. Svako od nas treba da uradi nešto: koristite manje plastike, ne koristite klimu, koristite električne automobile”, rekla je Andrea.

Očekuje se da će Kerberov toplotni talas – koji je Italijansko meteorološko društvo nazvalo po troglavom čudovištu koje se pojavljuje u Danteovom paklu – u narednih nekoliko dana donijeti ekstremnije uslove. I u Španiji je vrelo na temperaturama i do 45C. Andaluzijska regionalna vlada pokrenula je uslugu telefonske pomoći ljudima pogođenim vrućinom.

Evropska svemirska agencija je u četvrtak saopštila da bi temperature mogle dostići 48 stepeni Celzijusa na italijanskim ostrvima Siciliji i Sardiniji: “potencijalno najtoplije temperature ikada zabilježene u Evropi”.

Britanska nacionalna meteorološka služba, Met Office, ranije je saopćila da očekuje vrhunac toplotng talasa u petak. BBC Weather kaže da bi u velikim dijelovima južne Evrope temperature mogle iznositi do 45C – a moguće i više. Ali kako Kerber izumire, talijanski meteorolozi upozoravaju da će sljedeći toplotni talas – nazvan Haron po skelaru koji je u grčkoj mitologiji dopremao duše u podzemni svijet – ponovo podići temperature na 43C u Rimu i mogućih 47C  na ostrvu Sardinija.

Nije samo Evropa vruća.

Ovog ljeta su oboreni temperaturni rekordi u dijelovima Kanade i SAD-a, kao i u dijelu Azije, uključujući Indiju i Kinu. Temperature mora u Atlantiku dostigle su rekordne visine, dok je antarktički morski led u najnižoj mjeri ikada zabilježenoj.

I postaće još toplije. Vremenski obrazac nazvan El Niño razvija se u tropskom Pacifiku. Ima tendenciju podizanja temperature u prosjeku za oko 0,2C.

To možda ne zvuči mnogo, ali dodajte otprilike 1,1C jer su klimatske promjene podigle prosječne temperature širom svijeta te se tako opasno približavamo pragu od 1,5C, granica koju su svjetski lideri još davno predložili kao maksimalnu vrijednost iznad koje ne bi trebalo ići.

BBC postavlja stvari u istorijski kontekst kako bi dobili bolju perspektivu. Smatra se da je prva sedmica jula bila najtoplija sedmica od kada se bilježe mjerenja. Ali naučnici mogu koristiti mjehuriće zraka zarobljene u drevnom antarktičkom ledu kako bi procijenili temperature više od milion godina unazad.

Prema tim podacima tvrdi se da je prošla sedmica bila najtoplija sedmica za nekih 125.000 godina. Bio je to geološki period poznat kao Eemian kada su u Temzi postojali nilski konji, a nivo mora je bio oko 5 m viši.

Nova studija kaže da su 61.672 osobe umrle u Evropi od posljedica vrućine prošle godine. Institut ISGlobal u Barceloni – koji istražuje globalno zdravlje – naveo je da je Italija imala najviše smrtnih slučajeva koji se mogu pripisati vrućini, sa 18.010, dok je Španija imala 11.324 smrtnih slučajeva, a Njemačka 8.173.

Postoji stoga opravdana bojazan da bi vrućina mogla uzrokovati mnogo više smrtnih slučajeva ovog ljeta. Gradovi u Španiji s najvećim rizikom od smrti uzrokovanih vrućinom su Madrid, Barcelona, Valencia, Sevilla, Málaga, Murcia, Palma de Mallorca i Bilbao, prema istraživanju ISGlobala.

Toplotni val je period vrućeg vremena u kojem su temperature više nego što se očekuje za to doba godine. Stručnjaci kažu da su periodi izuzetno vrućeg vremena sve češći, a klimatske promjene su dovele do toga da je sada normalno doživljavati rekordne temperature.

(TIP/Izvor: federalna.ba/BBC/Foto: Ilustracija)