Leslie Van Houten, koja je osuđena na doživotnu kaznu zbog učešća u zloglasnim ubistvima od strane kulta Charlesa Mansona kada je imala 19 godina, izašla je iz zatvora u Kaliforniji nakon 53 godine provedene iza rešetaka.

Van Houten, koja sada ima 73 godine, osuđena je za pomaganje Mansonovim sljedbenicima u ubistvu Lena LaBianca, trgovca mješovitom robom u Los Angelesu, i njegove supruge Rosemary 1969.

Ona je puštena iz zatvora u ranim jutarnjim satima i sada se nalazi u privremenom stambenom objektu, rekla je njena advokatica Nancy Tetreault i biće pod nadzorom na uslovnom otpustu.

Državni odbor za uslovni otpust presudio je u pet različitih navrata, prvi put 2016. godine, da je “podobna” za puštanje na slobodu i da nije opasna za društvo, ali svaki put je guvernerova kancelarija stavila veto na odluku i naredila da ostane u zatvoru. Njeni advokati osporili su veto, a u maju je državni žalbeni sud stao na stranu Van Houten, presudivši da ona treba da bude puštena. Sud je konstatovao njena dostignuća iza rešetaka, uključujući rad kao tutorice, sticanje magistarske diplome iz humanističkih nauka i učešće u nizu programa mentalnog zdravlja i samopomoći.

Van Houten je 1981. godine također dobila samo jednu prijavu za “verbalni sukob sa ženama”, ali inače nije imala disciplinski dosje više od pet decenija u zatvoru, izvještava LA Times. “Ona je zaista oduševljena, ali u zatvoru je već 53 godine, a sljedećeg mjeseca puni 74 godine, tako da je ovo ogromna promjena”, rekla je Tetreault za Guardian u utorak poslijepodne. “Zadovoljna je što ljudi prepoznaju da se potpuno reformirala, jer zaista jeste. Nikada nisam imala klijenticu koja se posvetila reformama kao ona. Provela je 40 godina na terapiji i 30 godina u onome što se naziva rehabilitacijskim programom.

“Ona je pala pod uticaj Charlesa Mansona i učestvovala u ovim užasnim ubistvima… i zaista je naporno radila da prevaziđe tu kultnu indoktrinaciju i da je shvati i preuzme odgovornost. Morala je da se suoči sa svojim osjećajem užasne krivice zbog onoga što je uradila. Veoma se kaje“, dodala je Tetreault. “Mislim da je samo sretna što je njeni zločini više ne određuju.” Guverner Gavin Newsom, koji se oštro protivio njenom oslobađanju, rekao je prošle sedmice da je razočaran što su sudovi presudili u njenu korist, ali je dodao da se neće žaliti na posljednju odluku jer je malo vjerovatno da će uspjeti. “Više od 50 godina nakon što je Mansonov kult počinio ove brutalne zločine, porodice žrtava i dalje osjećaju posljedice, kao i svi stanovnici Kalifornije”, rekao je Newsomov glasnogovornik za Guardian prošle sedmice.

Manson je preminuo iza rešetaka 2017. u 83. godini nakon skoro 50 godina provedenih u zatvoru. Patricia Krenwinkel, još jedna bivša Mansonova sljedbenica osuđena za ubistvo, dobila je uslovnu slobodu prvi put prošle godine, ali je Newsom blokirao njeno oslobađanje. Suzan Atkins, koja je osuđena za osam ubistava, umrla je u zatvoru 2009. godine.

Tetreault je napomenula da je Van Houten išla pred odbor za uslovni otpust 21 put prije nego što su smatrali prikladnim da je puste i da su od 2016. zvaničnici stalno priznavali njen napredak i dostignuća: „Odbor je zaista bio posvećen njenom puštanju rekavši su da su ponosni na nju. Budući da se posvetila rehabilitacijskom programu, uspjela se promijeniti. Odbor za uslovni otpust na nju, kao i ja, gleda kao na nadu mladim ljudima u zatvoru nakon što su počinili užasne zločine – da se mogu reformisati i dobiti uslovnu slobodu i šansu za pristojan život.”

Biće to dug proces prilagođavanja na život izvan zatvorskih zidova za Van Houten, dodala je advokatica: “Ona ne zna kako da koristi kompjuter ili mobilni telefon ili kako da kupuje stvari bez gotovine ili da pregovara u supermarketu.”

Slučaj Van Houten dugo je privlačio nacionalnu pažnju, a Cory LaBianca, Lenova kćerka koja sada ima 75 godina, rekla je prošle sedmice da joj je “srce slomljeno” zbog njenog čekanja na puštanje na slobodu, rekavši za AP: “Moja djeca i moji unuci nikada nisu imali priliku da dođu da se upoznaju, što je bila ogromna praznina za moju porodicu.”

Aktivisti za reformu krivičnog pravosuđa koji su se zalagali za njeno oslobađanje tvrdili su da je slučaj Van Houten razotkrio nedostatke u državnom procesu uvjetnog otpusta gdje se starijim zatvorenicima može uskratiti puštanje čak i nakon što državni odbor presudi da su rehabilitirani i da ne predstavljaju prijetnju. Guverneri su redovno stavljali veto na uslovni otpust u visokoprofiliranim i politiziranim slučajevima. Kalifornija je, kao i države širom SAD-a, dom za stariju populaciju iza rešetaka, ljudi koji služe duge ili neograničene kazne, s minimalnim mogućnostima da se vrate kući, stvarajući ono što advokati za građanska prava kažu da je postalo humanitarna kriza.

“Mislim da ljudi moraju imati na umu da se ove dugačke kazne više odnose na odmazdu nego na rehabilitaciju”, rekla je Tetreault.

(TIP/Izvor: federalna.ba/The Guardian)